Enkhuizen, Westerkerk

Verschueren Orgelbouw realiseert in drie fasen een geheel nieuw instrument in de bestaande orgelkassen uit 1549. Adviseur bij dit bijzondere project is Theo Jellema. Het is voor ons een grote bron van inspiratie en eer om in de voetsporen te treden van de orgelbouwers De Swart, Niehoff en Duyschot. Hoewel het nieuwe orgel geen reconstructie of zuivere stijlkopie zal zijn, zijn er zeker raakvlakken met de orgels uit 16e en 17e eeuw. Niettemin op de laatste plaats omdat de historische frontpijpen mede bepalend zijn geweest voor het (klank-)technisch ontwerp van het orgel. De bouw van het orgel wordt gerealiseerd in drie fasen. 

Op 16 oktober 2021 werd het bovenwerk officieel gepresenteerd. Daarmee was de eerste fase van het orgel voltooid. De eerste fase voorzag niet alleen in de realisatie van het bovenwerk. Ook de complete windvoorziening, bestaande uit drie spaanbalgen, werd gerealiseerd. Evenals de aanleg van de klavieren en de voorbereiding van alle mechanieken en koppels voor fase 2 en 3.

Op 9 juni 2024 werd het orgel, gecomplementeerd met het hoofdwerk en pedaal, gepresenteerd aan het aanwezige publiek. In de weken daaropvolgend is nog doorgewerkt om de tweede fase in zijn geheel te voltooien. Vanaf 28 juni 2024 is daarmee ook de tweede fase afgerond.

Uitgangspunt voor het gehele project is, zoals eerder vermeld, een synthese te creeëren tussen de historische orgelkas en het nieuw te bouwen binnenwerk. Ons team bezocht diverse orgels in binnen-, en buitenland om inspiratie op te doen en onze kennis te verbreden voor dit project. De realisatie van de omvangrijke dispositie in de relatief kleine kas, vroeg om een creatieve aanpak. Door het toepassen van onder andere wisselslepen is de mogelijkheid ontstaan om de beoogde dispositie te realiseren.

De frontpijpen van zowel het bovenwerk alsook het hoofdwerk zijn leidinggevend wat betreft mensureringen en klankbenadering. Voor het bovenwerk betreft dit de Prestant 8′ en enkele pijpen van de Octaaf 4′. Wat betreft het hoofdwerk zijn alle sprekende frontpijpen van de Prestant 16′. Op het hoofdwerk zijn de discant van de Prestant 16′ en Oktaaf 8′ uitgevoerd met een dubbelkoor. De aanwezige Mixtuur, Groot Scherp (al dan niet met terts) en Klein Scherp, vormen een groots en voornaam plenum met een zilveren klankkroon.

De opdracht voor de realisatie van het rugwerk (= derde fase) is in voorbereiding.

Foto’s van de imposante historische orgelkas zijn gemaakt door Gert Eijkelboom©